Werd JDB beïnvloed door deze etsen?
"In zijn ets De cataclysmen [1888] voorspelt Ensor op weliswaar karikaturale maar visionaire wijze wat de twintigste eeuw aan oorlogsgeweld wacht."
Dit werk? verbeeldt het einde van de wereld: de natuurelementen doen een trein verongelukken, chaos heerst over de wereld. (zie Ensor website)
James Ensor (1889), De engel des verderfs. Ets
Museum voor Schone Kunsten Gent
Trefwoord:
Fantastische kunst
Ensor heeft de ondergang van de wereld herhaaldelijk uitgewerkt in schilderijen, tekeningen en prenten. "De engel des verderfs" is mogelijk geïnspireerd op de karikatuur "De Tsaar", die op 6 oktober 1886 in het tijdschrift Egalité verscheen. De galopperende figuur centraal in het beeldvlak kan bezwaarlijk als een echte engel worden beschouwd, en herinnert eerder aan de Germaanse Walküren. Het verhaal gaat terug op een passage uit het Boek der Openbaring, waarin sprake is van een ruiter op een vuurrood paard, het zwaard in de hand, die het onheil in de wereld brengt.
http://jamesensor.vlaamsekunstcollectie.be/nl/collectie/de-engel-des-verderfs
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
De dood achtervolgt de mensenkudde.
Opgejaagd door met zeisen uitgeruste geraamten dromt een kudde mensen
door de nauwe straten van een stad. Iedereen schijnt ten prooi te vallen
aan de zeisenman, die dreigend boven de menigte zweeft: gezagsdragers,
geestelijken, militairen, middenstanders, arbeiders enz. De dood sluipt
niet alleen binnen in het pand, waar juist een orgie aan de gang is,
maar slaat ook toe bij de zwangere vrouw rechts op het balkon. Onder een
grijnzende ironie zweven bovenaan links en rechts twee groepen die
wellicht de hemel en de hel symboliseren. Het skelet krijgt hier in het
werk van Ensor voor het eerst een centrale rol toebedeeld. De
voorstelling past in een uit de middeleeuwen stammende traditie van de
triomf van de dood. Dit thema combineert hij op deze betrekkelijke
kleine ets met een overdaad aan Ensoriaanse motieven. De mensenmassa
ontleende hij mogelijk aan de steeds weer oplaaiende sociale onrust in
de jaren 1880.
Het thema van de dood komt vanaf 1887, het jaar waarin zijn vader en
grootmoeder stierven, herhaaldelijk in min of meer verhevigde mate terug
in het werk van Ensor. De ets “De dood vervolgt de mensenkudde” komt op
enkele details na geheel overeen met de gelijknamige tekening uit 1887
(Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, inv. 2741).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten