woensdag 8 mei 2019

Heins & JDB viswijven



De vader van Armand Heins (1856-1908) “kreeg kunstonderricht aan de Academie van Luik in zijn jeugdjaren en vanaf zijn achttiende specialiseerde hij zich in de lithografie aan de Gentse Academie waar hij zich ontpopte tot een talentrijke graveerder en lithograaf”.

De familie had een zaak in de Onderstraat (een ‘bureel’) naast het Ryhovesteen (zou ik eens willen bekijken wat er met dat huis gebeurd is). De zaak werd later een bekende kunstuitgeverij.

De drukkerij van familie Heins ging ten onder door verschillende omstandigheden: de dood van vader Heins (1908), de Eerste Wereldoorlog, de verouderde infrastructuur en het feit dat de lithografie concurentie had gekregen van de fotografie.

Vader Heins schreef zoon Armand in de Academie voor Schone Kunsten op elfjarige leeftijd, waar hij les volgde tot in 1879.

Heins heeft veel litho’s gemaakt (zie o.a. Hoekjes van Gent).

Het atelier in de Onderstaat “werd druk bezocht door bevriende kunstenaars als Albert Baertsoen, Fritz van Loo, Paul Bergmans, Jules Boulvin en George Minne” (Van Heuverzwijn). Maar we vinden er ook JDB terug. Hij leerde de techniek van de lithografie maar koos uiteindelijk voor het etsen. Heins was ook tekenaar, etser (vanaf 1882) en aquaralist.


JDB maakte “een van zijn zeldzame lithografieën (fig. I.3.2) onder de leiding en in het atelier van Armand Heins voor het tijdschrift Petite revue illustrée de l’art et de l’archéologie en Flandre” (Lucas Vanheuverzwijn, Artistieke representaties van de modernisering van Gent rond 1900).

Die litho is opgenomen in het boek van Vanheuverzwijn (hetzelfde beeld als de website van John):





3.2 La petite revue illustrée de l'art et de l'archéologie en Flandre, lithografie, Jules De Bruycker,15 september 1902. 


Frank/Eli vonden de litho terug in de Zwarte Doos.





a la Commission des Monuments de Gand  - Par J. De Bruycker
A Heins - Mars 1918 (zie hierboven litho 1902).




Omschrijving: AG L42/15 Visvrouwen, scène op de vismarkt. Opgedragen aan de Commissie van Monumenten: Armand Heins - Lithotekening in houtskool.


Op de website van John: SUPPLEMENT DE LA PETITE REVUE ILLUSTREE DE L'ART EN FLANDRE 15/09/1902 (D.099):







Een aquarel OUDE MARKT TE GENT (A.033)





Viswijf is een scheldwoord

"Dat Gentenaars vooral in hun verwijtseis de beest kunnen uithangen hoeft geen betoog. Een willekeurige greep uit volgende Gentse taalschat zal U overtuigen : virkespeinse, olifant, marteko , roste kiekendief , steinezel , viswijf, koe , hoerenbok, teve, soepkieken , pirdezage, gèsgiete, palink, koerskemel, stomme goeie , uil, pirdemuile , virken, tekenterter, giete, slangevel, mossel, serpent, teek, schaap, virkeskop , enz ... enz . . . (Eddy Levis, Van alle markten thuis - Ghendtsche Tydingen)



Viswijf. Een type dat in vele liedjes aan bod komt.

Walter De Buck - de vischmerkt Songtekst

'k Kwam lest op de vischmarkt gegaan,
Waar dat die beelden prijken,
'k Zag daar een viswijf slille staan,
Die gulzig stond te kijken
Ba, riep zij sacrenon
La faridondaine, la faridondon,
Voor zo ne man 't is maar petit biribi
A la façon de barbarie mon ami.


Tekst: Karel Waeri / Muziek: Trad. / Bewerking: Walter de Buck


Het liedje van Henri Van Daele (1877 – 1957) (Frank).

http://literairgent.be/lexicon/auteurs/van-daele-henri-(1877-1957)/

Het Gents viswijf

Refrein

Een ploate en ne kabliejèw
Es mijn leven
En ik liep nuuint sinds mijnen trèw
Uit mijn schreve
Ik lupe van tsmorgens mee mijn kèrre
Langs de stroate
En het klinkt zuu giestig uit mijne mond
Leve de ploate!

Op de vismorkt ben ik geboren
Buiten vis hè ‘k nuuint iets gekend
Ja zonder vis die luup ik verloren
Ja mee mijne vis leef ik content
Ik leze boek noch gazette
Politiek stoat veur mij in de hoek
Ze meugen veur mij de wereld verzetten
‘k Voag aan alles vierkant mijn broek
Oas de vis niet te diere en es
Al de rest es veur een gès


PS


"…. jaar later verliet hij de Onderstraat en vestigde zich definitief in de Brabantdam. Op zesenzeventigjarige leeftijd organiseerde hij persoonlijk zijn laatste grote retrospectieve tentoonstelling. Deze werd onder andere bezocht door zijn vriend Edmond Sacré. Hierna publiceerde hij niets meer doorhet ontbreken van eigen middelen en wegens het succes van het Vlaamse expressionisme, waar hij geen voeling mee had. Hij klasseerde zijn werken en bleef werken van andere kunstenaars verzamelen, waaronder ook etsen van Jules De Bruycker." (Van Heuverzwijn).


Verzameling van Heins bevatte honderden aquarellen, etsen, tekeningen, olieverven waaronder werk van JDB (en vele anderen).

René DE HERDT, Armand Heins. Etser, lithograaf en drukker, VIATvzw, Gent, 2009, p. 8963Ibidem, p. 10064Ibidem, p. 100.

PS

De verzameling kunstwerken van Heins werden verkocht in hotel "Britannia" 18, St. Baafsplein, Gent op 15 mei 1933. Zijn nalatenschap werd verstrooid...


PS

"Vrij gemakkelijk is de kaart van 1641 van Hondius te raadplegen, daar deze door de "Commission des Monuments de Gand" in 1904 heruitgegeven werd met een tekst van Van der Haeghen en een gravure van Heins." 
Heins werkte in opdracht van de Commission als lid van.
"Als commissielid van de Stedelijke Commissie van Monumenten en Stadsgezichten[4] werkte Heins mee aan de publicatie van deze inventaris die bestond uit 570 fiches waarvan hij er 128 voor zijn rekening nam. In diezelfde geest werd in 1900 een Petite revue illustrée de l’art et de l’archeologie en Flandre uitgegeven, waarin Heins zijn bijzondere belangstelling voor "oude hoekjes" kon etaleren."

"In opdracht van deze Commision vervaardigde Armand Heins in 1910 een reproductie van de Vue panoramique de Gand, armoiries de familles et de corporations, imprimées et éditées par Pierre de Keysere en 1524, met een begeleidende tekst van Victor Vander Haeghen."


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bankbiljetten

  https://museum.nbb.be/sites/default/files/2022-08/Onze_biljetten_bestaan...149_jaar.pdf   “Zo kwam de Bank in 1939 terecht bij Jules De Br...