woensdag 7 november 2018

Jan Breydelstraat

Hoekhuis | Inventaris Onroerend Erfgoed

Beschrijving

Onderkelderd hoekhuis, aanvankelijk bij de Appelbrug gelegen, met zijgevel uitziend op de Houtlei. Heden gecementeerde voorgevel van vier traveeën met twee bouwlagen onder een mansardedak (leien), volgens archiefstukken te dateren 1769. Zandstenen sokkel. Rechthoekige vensters in vlakke, doorlopende omlijsting, met roedeverdeling en verdiepte borstweringen. Twee hoger oplopende middentraveeën bekroond met een driehoekig fronton met vereenvoudigde oculus. Rechts, fraaie spiegelboogdeur in Lodewijk XV-stijl: breed holrond beloop der deur ingeschreven in een met gebogen druiplijst bekroonde rechthoekige arduinen omlijsting, sluitsteen met bladversiering en gelijkaardige motieven in de zwikken. Gestrekte tussendorpels en stervormig uitgewerkte waaier.

Zijgevel van vijf traveeën eveneens recent gecementeerd en met vereenvoudigde gevelornamenten. Toegevoegde buitentrap en toegang tot zichtbare kelderverdieping. Links, afgekante hoek met ezelsoor.

Stadsarchief Gent, Oud Archief, reeks 535, bundel 113, nummer 15.

Bron     : Bogaert C., Lanclus K. & Verbeeck M. met medewerking van Linters A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent,  Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4NB N-O, Brussel - Gent.

Auteurs :  Bogaert, Chris, Lanclus, Kathleen, Verbeeck, Mieke 

Informatie

Houtlei, later tot aan de demping in 1899, Oude Houtlei. Zicht van af de Torrepoortbrug ( Poel) in de richting van de Appelbrug-Jan Breydelstraat (zie Turrepoortsteeg naast de Hotsy). 


De foto met perspectief vanop de Torrepoortbrug

Gent: Houtlei, later Oude Houtlei. Zicht genomen Appelbrug- Jan Breydelstraat




Enkele notities:


Afbeelding Gent: Houtlei, later Oude Houtlei. Zicht van aan de Appelbrug, links de zijgevel van het Hotel De Coninck in de Jan Breydelstraat bekijken - Stad Gent (1).

We bevinden ons in de kuip van Gent (“het oudste deel van Gent, gesticht in 879 als Gandavum, nadat de oudere, oostelijkere nederzetting Ganda door Vikingen verwoest was”).

De straat werd in twee gedeeld door de Houtlei die ter hoogte van het voormalig Hotel De Coninck (het huidige Design Museum) uitmondde in de Leie. De brug over de Houtlei was bekend als de Appelbrug (een verwijzing naar "hostellerie de Gulden Appel" (15de eeuw) die gesloopt werd rond 1755 maar de kelders en de keuken werden behouden. Een zekere De Brouwer liet hier zijn hotel bouwen maar reeds in 1761 werd het hotel gekocht door een linnenhandelaar Fernand De Coninck. Hij gebruikte verschillende delen als stapelplaats.

In 1898 werd de Houtlei gedempt en dat wijzigde het straatbeeld grondig.

Over dat Designmseum wordt geschreven dat het zich achter een 18de-eeuwse gevel (rococcostijl) bevindt. Het hele complex zou dus bestaan uit een 18e-eeuws herenhuis en een moderne vleugel (in 1761 nam Fernand De Coninck – een linnenhandelaar – zijn intrede in het hotel).

De stadsresidentie werd in 1922 aangekocht door de stad Gent. Vanaf dan is het bekend als het Designmuseum.

Het Design Museum Gent vindt zijn oorsprong in een privé-initiatief van een groep industriëlen en kunstliefhebbers die zich in 1903 verenigden in de ‘Union des Arts Industriels et Décoratifs’ een ‘Musée des Modèles’ oprichtten. De collectie bestond aanvankelijk uit een honderdtal goede voorbeelden van meubelen, aangevuld met omvangrijke deelcollecties keramiek, koper en brons, meubelfragmenten en een grote textielverzameling. Die modellen vonden een onderkomen in de Gentse stedelijke academie aan de Sint-Margrietstraat.

De installatie van het Designmuseum heeft veel te maken met de Gentse Wereldtentoonstelling (1913). Er waren diverse aankopen gedaan voor de paviljons. Eenmaal die werden afgebroken zocht men een huis om die tentoon te stellen. Uiteindelijk werd die gevonden in het Hotel de Coninck aan de Jan Breydelstraat en in 1922 werd het museum voor het publiek geopend. Het hele initiatief vindt zijn oorsprong in een privé-initiatief van een groep industriëlen en kunstliefhebbers die de ‘Union des Arts Industriels et Décoratifs’ een ‘Musée des Modèles’ in 1903 hebben opgericht.


PS



Vriend LDV antwoordt: 
"Voor het eerst krijg ik een foto te zien van de nog niet gedempte Houtlei - met zicht op de achtergevels van van de bebouwing van de Burgstraat. Sensationeel.
Ook op de zo goed als ongewijzigde zijgevel van de woning van JDB.
Kan best het huis van een stoffeerder geweest zijn - met winkel en magazijn. Wellicht gebruikten de De Bruyckers enkel de gelijkvloerse verdieping. Het huis was ooit een 18e eeuws herenhuis dat - zoals de meeste patriciërswoningen uit die tijd - in de loop van de 19e eeuw opgedeeld werd in meerdere woningen. 
Wel vreemd dat er over dit huis niets te vinden is in de inventaris van het onroerend erfgoed".

Verder lees ik dat de Jan Breydelstraat uit – qua architectuur – uit twee delen bestaat: het het deel van de straat tussen de Drabstraat en de Appelbrug (met 18de en 19de eeuwse architectuur), vroeger Appelbrugstraat genoemd en het deel tot de de Burgstraat, van oudsher de Breydelsteeg genoemd. 

Beschrijving

Dit gedeelte van de straat, vanouds de Breydelsteeg genoemd, tussen de vroegere Appelbrug en de Burgstraat, vertoont heden nog een unieke aaneenschakeling van monumenten, aansluitend bij het begin van de Burgstraat. De rechter straatwand met topgevels uit de 16de, 17de en de 18de eeuw wordt op de hoek van de Burgstraat en de Onthoofdingsbrug afgesloten door een prachtig complex van 1706. De rij achtergevels langs de Lieve gelegen wordt gemarkeerd door de enige resterende houten gevel van Gent.
De linker straatzijde met 18de-eeuwse burgerhuizen werd naar het einde van de straat toe sterk aangepast in de loop van de 19de eeuw en afgesloten met een monumentaal hotel in second-empirestijl.
Met de demping van de Houtlei in 1898 verdween ook de Appelbrug; de ruimte tussen het Hotel De Coninck en het 18de-eeuwse burgerhuis werd ingenomen door een eclectisch gebouw, het rechter hoekhuis uitgebreid en een pleintje gecreëerd aan de Lieve.
De aanpassing tot winkelstraat in de loop van de 19de eeuw, met mooie houten puien, legde levendige accenten in de straat die heden haar commerciële functie schijnt te bestendigen.


 Vriend LDV schrijft:

"Nogmaals de kaart van Gevaert & Vanimpe: met de Appelbrug en de Jan Breydelstraat, toen inderdaad nog opgedeeld in twee helften. Vreemde vertaling: Rue des Tricheurs en Rue des Selliers (zadelmakers). Hier goed te zien: alle percelen van de Burgstraat grensden aan de Houtlei."


(1) Het is de gebruiker niet toegestaan het beeldmateriaal te gebruiken op een wijze die de Stad Gent schade zou kunnen berokkenen. De gebruiker verkrijgt bij hergebruik van het beeldmateriaal een vrij en kosteloos gebruiksrecht, mits bronvermelding. Hergebruik is slechts toegestaan voor niet-commercieel gebruik.

PS





PS


https://gentdekuip.com/jan-breydelstraat/


Heel verwarrend:

De naam “Appelbrug” is ontleend aan het 15-eeuwse “hostellerie de Gulden Appel”, later “Hotel De Coninck”en momenteel het museum voor Sierkunst. Langsheen de Leie ligt nu het Appelparkje. 

Volgens de tekst (en andere bronnen) wordt de hostellerie de Gulden Appel (18de eeuw) afgebroken en dan het hotel De Coninck gebouwd. 


En dan staat binnen deze tekst een foto 

Deloof






Ondertitel: Gent, Gulden Appel. Foto is van Antoon Deloof (waar ik meerdere foto’s van vond van rond de eeuwwisseling). Dat is nogal verwarrend omdat dit een foto is van rond de eeuwwisseling. Het huis is dan een café genaamd de Gulden Appel (waarschijnlijk als verwijzing naar het vroegere café daar rechtover, trouwens het café is dicht bij de Appelbrug).


Het gaat hier om het ouderlijk van JDB. Vooraleer het huis een café werd, woonden de familie van JDB daar.  De buurt zag er dan wel anders uit. De Houtlei liep nog voorbij het huis. 

Vriend-Archtiect LDV vond de volgende foto:





LDV schreef:  "Op deze foto (links Hotel de Coninck, rechts woning JDB) zijn de vensters te zien van het sous-sol van JDB. Opgegroeid met zicht op de waterspiegel van de Houtlei, destijds een stinkende open riool. Wellicht bereikbaar via een  op de foto niet zichtbare buitentrap. "


John DB mailde: "Het geboortehuis van Jules, is waar nu die luster winkel is, recht over dat parkje, en naast die ingang van de garages. Hij leefde daar in de sous - sol en waar nu de elektriciteit winkel is was daar een behangers winkel van zijn vader."





LDV schreef verder dat de kelder van de lusterwinkel bereikbaar is via een aparte trap. "Er zijn twee keldervensters. Misschien was dat voor de demping al het geval." Verder bezoek aan het huis dringt zich op.

Zo ziet het geboortehuis er vandaag uit:



Enkele andere beelden:









Foto LDV


.Heins tekende in zijn Coins: 


Links het huidige Designmuseum
Rechts bevindt zich het geboortehuis van JDB



Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bankbiljetten

  https://museum.nbb.be/sites/default/files/2022-08/Onze_biljetten_bestaan...149_jaar.pdf   “Zo kwam de Bank in 1939 terecht bij Jules De Br...