Vlaanderen. Jaargang 35 · dbnl
Brief aan zijn zoon
Ge kunt ook nog graveeren, daarom niet noodzakelijk op koper maar op zink met een gewone naald en dàn maar in de acide. In dien aard verschaft ge U steeds afwisseling in het werk. Schilderen, zalig niets doen, teekenen, linos, poppenspel, eten-drinken - slapen. Alles brengt U dichter bij het einde, dat zoolang niet meer zal wegblijven.’
Niettegenstaande hij zijn zoon aanmoedigt gravures te maken, heeft Permeke zelf nooit deze discipline beoefend omdat hij het unieke werk verkoos boven het gemultipliceerde: ‘Maar ik blijf bij mijn princiep dat origineele teekeningen het wèl halen bij n'importe welk procédés die altijd maar métier zijn, afkooksels van de spontane uitdrukking welke, zoo klinkt het zóó botst het direct en spasmodisch geboren worden. Crêatief.’ (brief 13.12.1943)
Verder in deze brief geeft hij zoals steeds weer een staaltje van zijn typische, plastische uitdrukkingen: ‘Geef mij daarom liever uw teekeningen - hoe onbeholpen ze ook mogen wezen! Spontaan werk - gelijk n'en jager naar zijn geweer grijpt als hij een haze niet! Hij is jager of hij is er geen, dàn is hij n'en Krabber.’
Terloops looft hij in dezelfde brief de kwaliteit van de etsen van Ensor maar geeft hem terzelfder tijd een veeg uit de pan omdat hij de laatste jaren teveel herdrukken van zijn etsen maakte: ‘Tot nu toe vond ik het interessanter dat er alleen eenige exemplaren van mijn werk bestonden. Dat is een standpunt gelijk een ander. Zooals voor Ensor is zulks geen nadeel in zijn werk etsen, en welke etsen tegen te komen. Die kerel heeft integendeel zijn oeuvre ermede verrijkt, maar... ik voeg eraan toe dat het allemaal geen Ensor's zijn die eauxfortes gedaan hebben. Zijn geval is eenig als van Rembrandt. Toch heeft hij de laatste jaren wat veel gedrukt zóó oneindig veel - waarom - ja waarom - omdat het een gemakkelijke ressource oplevert dat men voor een zakelijken kant nóg meer eens een tirage drukt die den kalant bevredigt. Men moet de tirage kunnen beperken en daarnà de clichés vernietigen - om de waarde aan de goeie épreuven of hun waarde te behouden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten